Ο με Λημνιακή καταγωγή Matthew Bogdanos, πρώην συνταγματάρχης των αμερικανών πεζοναυτών, και νυν αναπληρωτής εισαγγελέας στη περιοχή του Μανχάταν, από το 2010 έχει ιδρύσει και διευθύνει μια μοναδική στο είδος της μονάδα σε παγκόσμιο επίπεδο, την Antiquities Trafficking Unit.… pic.twitter.com/FP7WjYa364
— Stam Pittas (@Stam_Pittas) December 18, 2023
Διαβάστε την συνεντευξή του στον Εθνικό Κήρυκα :
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Τη βαθιά πεποίθηση ότι τα κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας θα μπορούσαν να υποστούν καίρια πλήγματα εάν υπήρχε αποτελεσματικότερη συνεργασία και, πιθανότατα, μια επικαιροποιημένη νομοθεσία στις ενδιάμεσες ευρωπαϊκές χώρες από τις οποίες περνάνε πριν διοχετευτούν στις υπόγειες αγορές, εξέφρασε, μιλώντας στον «Εθνικό Κήρυκα» («Ε.Κ.»), ο ομογενής Βοηθός Εισαγγελέα και έφεδρος συνταγματάρχης, Ματθαίος Μπογδάνος (Matthew Bogdanos), λίγες ώρες πριν την επίσημη παράδοση 55 αρχαιολογικών ευρημάτων στο ελληνικό κράτος.
«Τα αντικείμενα που αυτό το γραφείο επιστρέφει στην Ελλάδα είναι η ζωντανή παρακαταθήκη μιας πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς που έδωσε το φως σε όλο τον κόσμο. Είναι αδύνατον να εκφράσουμε με λόγια τη σημασία αυτών των ευρημάτων, είτε πρόκειται για έναν αρχαίο κούρο, είτε για τη μινωική λάρνακα, είτε για ένα χάλκινο άγαλμα. Είναι πραγματικά εξαιρετικά και ξεπερνούν οποιοδήποτε νόημα δίνουν οι λέξεις», ανέφερε αρχικά ο Ματθαίος Μπογδάνος, μιλώντας για την τελετή παράδοσης – παραλαβής στο Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα.
Στη συνέχεια, ο ομογενής λειτουργός, ο οποίος προΐσταται του αρμοδίου Σώματος αντιμετώπισης της αρχαιοκαπηλίας, βάζοντας φαρδιά – πλατιά την υπογραφή του σε μια σειρά από τα πλέον επιτυχημένα χτυπήματα απέναντι στα κυκλώματα, ξεκαθάρισε πως τα αρχαιολογικά που θα επιστραφούν στην Ελλάδα δεν προέρχονται μόνο από την επιχείρηση που αφορούσε τη συλλογή του Μάικλ Στέινχαρντ (Michael Steinhardt), αλλά και από μια σειρά άλλων ερευνών.
«Θα ήθελα να διευκρινίσω κάτι επ’ αυτού, επειδή άκουσα και άλλους συναδέλφους σας να το αναφέρουν: Δεν μιλάμε μόνο για αντικείμενα του Στέινχαρντ. Η εκδήλωση παράδοσης – παραλαβής στο Γραφείο της Γενικής Εισαγγελίας είναι ένα τελετουργικό ελληνικού επαναπατρισμού. Τα περισσότερα από τα αντικείμενα όντως προέρχονται από τη συλλογή του Στέινχαρντ, υπάρχουν όμως και άλλα που προέρχονται από άλλες έρευνες», είπε ο κ. Μπογδάνος.
Το βάρος στις ενδιάμεσες χώρες
Το γεγονός ότι σημαντικά αρχαιοελληνικά ευρήματα μοιάζουν να φτάνουν με μεγάλη ευκολία στα χέρια ιδιωτών, μέσω υπογείων διαδρομών, προκαλεί προβληματισμό, όχι μόνο για το θράσος των αρχαιοκάπηλων καθαυτό, αλλά για το κατά πόσον τελικά το ελληνικό σύστημα μπορεί να προστατεύσει την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της χώρας.
«Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι γενικά δεν πιστεύω πως θα πρέπει να κατηγορούμε το θύμα οποιουδήποτε εγκλήματος, είτε πρόκειται για ένα σεξουαλικό έγκλημα, είτε για την κλοπή αρχαιολογικών θησαυρών», αναφέρει αφοπλιστικά ο κ. Μπογδάνος, παραθέτοντας παραδείγματα άλλων χωρών, οι οποίες, εξ αντικειμένου, είναι ευάλωτες στην αρχαιοκαπηλία.
«Πολλές χώρες έχουν τόσα πολλά εσωτερικά προβλήματα, όπως είναι ένας εμφύλιος πόλεμος, η τρομοκρατία, οι εσωτερικές διαταραχές. Ζούμε λοιπόν σε έναν κόσμο με άπειρα προβλήματα και ελλιπείς πόρους. Ορισμένες χώρες απλώς ξεμένουν από τους απαραίτητους αυτούς πόρους για να προστατεύσουν την πολιτιστική τους κληρονομιά. Πάρτε για παράδειγμα το Λίβανο. Έχει τα χρήματα να πληρώσει φρουρά για να προστατεύει τα αρχαιολογικά; Ή μήπως μπορούν η Συρία και το Ιράκ;», τονίζει χαρακτηριστικά ο ομογενής έφεδρος συνταγματάρχης.
Στην αντίπερα όχθη, σχετικά με την Ελλάδα, ο κ. Μπογδάνος τονίζει πως το πρόβλημα δεν εντοπίζεται τόσο στην περιφρούρηση των αρχαιολογικών χώρων, όσο στο γεγονός ότι ο αριθμός των αρχαιολογικών αντικειμένων που πιθανώς να μην είναι καν γνωστό ότι υπάρχουν, είναι ανυπολόγιστος.
«Οπουδήποτε κι αν πας στην Ελλάδα και σκάψεις, θα βρεις ένα αρχαιολογικό εύρημα. Πόσες φορές έχουμε δει να ανεγείρεται ένα κτίριο ή να ανοίγουν ένα δρόμο, να πέφτουν πάνω σε αρχαία και να πρέπει να σταματήσουν; Καμία χώρα στον πλανήτη δεν μπορεί να διασφαλίσει 100% τα αρχαιολογικά της ευρήματα. Δεν νομίζω ότι πρέπει να κατηγορήσουμε κάποια χώρα, αλλά να αντιληφθούμε πως όσο υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να διαπράξουν το έγκλημα και να λεηλατήσουν την πολιτιστική κληρονομιά για κερδοσκοπικούς λόγους, θα υπάρχει αρχαιοκαπηλία», καταλήγει ο Ματθαίος Μπογδάνος, υποβάλλοντας το αυτονόητο ερώτημα «πόσα δέματα άραγε μπορούμε να ελέγξουμε ή να σταματήσουμε στα αεροδρόμια;».
«Στις χώρες υποδοχής δεν μπορείς να σταματάς κάθε δέμα που έρχεται, απ’ όπου κι αν προέρχεται. Είναι πρακτικά αδύνατον. Μην ξεχνάτε και το άλλο: Κανένα αρχαιολογικό αντικείμενο δεν έρχεται απευθείας π.χ. από την Κρήτη στο Κένεντυ. Περνάει από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, λαμβάνει πλαστά έγγραφα και συνεχίζει την πορεία του. Αυτές οι ενδιάμεσες χώρες πρέπει να συνεργαστούν περισσότερο. Τέτοιος σταθμός είναι η Γερμανία. Ορισμένες από αυτές τις χώρες είναι κολλημένες σε νομοθεσίες της δεκαετίας του ‘50. Χρειάζεται μεγαλύτερη συνεργασία», ήταν τα λόγια του κ. Μπογδάνου.
«Πάντα υπερήφανος ως Ελληνοαμερικανός»
«Εάν με ρωτήσεις ποιο αρχαιολογικό εύρημα ή ποια τελετή παράδοσης – παραλαβής ξεχωρίζω, θα είναι σαν να με ρωτάς αν αγαπάω περισσότερο κάποιο από τα τέσσερα παιδιά μου», τονίζει χαρακτηριστικά ο Ματθαίος Μπογδάνος, στο περιθώριο της ερώτησης εάν αποτελεί επιπλέον κίνητρο για αυτόν η ελληνική καταγωγή του.
«Η ελληνική καταγωγή μου αποτελεί ένα επιπλέον κίνητρο, για να είμαι απολύτως ειλικρινής. Προφανώς, το γεγονός ότι κατάγομαι από την Ελλάδα και ο πατέρας μου είναι από τη Λήμνο, παίζει κάποιο ρόλο», συμπληρώνει, υπενθυμίζοντας ότι οι αναφορές των αρχαιολογικών τόπων προέλευσης είναι εικόνα στο μυαλό του ιδίου.
«Όλα αυτά που σας αναφέρω έχουν μεγάλη σημασία για εμένα. Δεν είναι απλά το καλαίσθητο ενός αρχαιολογικού αντικειμένου. Εγώ ξέρω από πού ήρθαν αυτά τα αντικείμενα, θυμάμαι τους ίδιους τους αρχαιολογικούς χώρους», τόνισε, μεταξύ άλλων, στέλνοντας μήνυμα υπερηφάνειας σε όλους τους Έλληνες.
«Συνεχίσετε να νοιώθετε υπερήφανοι για την πολιτιστική κληρονομιά μας και το προνόμιο να λέγεστε Έλληνες, γιατί είναι προνόμιο. Συνεχίστε να κερδίζετε αυτό το προνόμιο, να το κερδίζετε μέρα με τη μέρα», είπε στο τέλος, κλείνοντας την συζήτηση.