Η Ελλάδα ανοίγει ξανά την Πολιόχνη, την «αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης», μετά από μεγάλη ανακαίνιση

Η Ελλάδα εγκαινίασε επίσημα τον αναστηλωμένο αρχαιολογικό χώρο της Πολιόχνης στη Λήμνο, η οποία θεωρείται ευρέως ως «η παλαιότερη πόλη της Ευρώπης».

Ο χώρος, που χρονολογείται από την 3η χιλιετία π.Χ., προσφέρει μοναδικές γνώσεις για τον πρώιμο αστικό σχεδιασμό και την κοινωνική οργάνωση. Η εκτεταμένη αποκατάσταση, που χρηματοδοτήθηκε από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου-ΕΣΠΑ 2014-2020 και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, περιελάμβανε τη διατήρηση και αποκατάσταση 22 οικοδομικών νησίδων, τη βελτίωση της προσβασιμότητας για τους επισκέπτες και τη δημιουργία νέων εκπαιδευτικών και διαδραστικών πόρων.

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη τόνισε ότι η Πολιόχνη αποτελεί απτό σύνδεσμο με ένα ευρύτερο προϊστορικό δίκτυο στο Αιγαίο, το οποίο περιλαμβάνει τοποθεσίες όπως η Θερμή στη Λέσβο, το Εμπορειό στη Χίο και το Παλαμάρι στη Σκύρο.

Συνέδεσε επίσης την ιστορία της Λήμνου με την ελληνική μυθολογία , επισημαίνοντας τους δεσμούς του νησιού με τον θεό του μεταλλουργού Ήφαιστο και την ιστορία της Υψιπύλης και του Ιάσονα, στοιχεία που συμβάλλουν στην «διαχρονική ταυτότητά» του.

Η ιστορία της Πολιόχνης στην ανατολική ακτή της Λήμνου

Η Πολιόχνη είναι ένας αξιοσημείωτα σημαντικός αρχαιολογικός χώρος στην ανατολική ακτή του νησιού της Λήμνου. Η ιστορία της εκτείνεται από τα μέσα της 5ης χιλιετίας έως τα τέλη της 2ης χιλιετίας π.Χ., με την κύρια αστική ανάπτυξη να συμβαίνει κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού.

Η Πολιόχνη έχει πρώιμα αστικά χαρακτηριστικά, όπως ένα περίπλοκο οδικό δίκτυο, δημόσια κτίρια και μια μορφή αίθουσας συνελεύσεων («βουλευτήριο»). Το «βουλευτήριο», ένα ορθογώνιο κτίριο με βαθμιδωτά καθίσματα, θεωρείται από ορισμένους η πρώτη απόδειξη δημοκρατίας στην Ευρώπη, όπου οι πρεσβύτεροι της κοινότητας συναντιόντουσαν για να συζητήσουν αστικά ζητήματα.

Οι Ιταλοί αρχαιολόγοι που ανέσκαψαν για πρώτη φορά τον χώρο τη δεκαετία του 1930 ανέπτυξαν ένα σύστημα χρωματικής κωδικοποίησης για να αναγνωρίσουν τα διαφορετικά χρονολογικά στρώματα του οικισμού. Οι κύριες περίοδοι περιλαμβάνουν:

• Μαύρη Περίοδος (3700-3200 π.Χ.): Ο πρώτος οικισμός με μικρές οβάλ καλύβες.
• Μπλε Περίοδος (3200-2700 π.Χ.): Περίοδος σημαντικής επέκτασης, με την κατασκευή αμυντικού τείχους και πληθυσμό περίπου 800-1.000 κατοίκων.
• Πράσινη Περίοδος (2700-2400 π.Χ.): Η ακμή της πόλης, με πληθυσμό που εκτιμάται σε σχεδόν 1.500 κατοίκους.
• Κόκκινη Περίοδος (2400-2200 π.Χ.): Η πόλη άρχισε να παρακμάζει, αν και η μεταλλουργία και το εμπόριο συνεχίστηκαν.
• Κίτρινη Περίοδος (2200-2100 π.Χ.): Η πόλη εγκαταλείφθηκε σε μεγάλο βαθμό μετά από έναν καταστροφικό σεισμό.

Προηγμένος πολεοδομικός σχεδιασμός και πληθώρα αντικειμένων

Ακόμα και στα πρώιμα στάδια της, η Πολιόχνη έδειξε σημάδια προηγμένου πολεοδομικού σχεδιασμού. Οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψει ισχυρούς αναλημματικούς τοίχους, πλακόστρωτους δρόμους με αποχετεύσεις, πηγάδια και πέτρινα σπίτια οργανωμένα σε ξεχωριστά οικοδομικά τετράγωνα.

Η στρατηγική θέση της Πολιόχνης σε έναν προστατευμένο κόλπο την καθιστούσε βασικό κέντρο για το θαλάσσιο εμπόριο, ιδιαίτερα στα μέταλλα. Η οικονομία της βασιζόταν επίσης στη γεωργία, την αλιεία και την παραγωγή υφασμάτων. Τα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς με άλλες περιοχές του Αιγαίου, τη Μικρά Ασία και την ηπειρωτική Ελλάδα. Η πόλη ήταν σύγχρονη και πιθανώς εμπορική αντίπαλος της πρώιμης Τροίας, η οποία βρισκόταν ακριβώς απέναντι από τη θάλασσα.

Ο χώρος έχει αποκαλύψει πληθώρα αντικειμένων, όπως ξεχωριστά κεραμικά στυλ και έναν «θησαυρό» από χρυσά κοσμήματα παρόμοιο με τον περίφημο «Θησαυρό του Πριάμου» που βρέθηκε στην Τροία. Αυτά τα ευρήματα αναδεικνύουν τον πλούτο και την προηγμένη δεξιοτεχνία της πόλης.

Το πρόσφατο έργο αποκατάστασης, όπως ανέφερε η Υπουργός Μενδώνη, έχει κάνει τον χώρο πιο προσβάσιμο και εκπαιδευτικό για τους επισκέπτες, διασφαλίζοντας ότι αυτό το σημαντικό κομμάτι της ευρωπαϊκής ιστορίας διατηρείται και κοινοποιείται στο κοινό.

GREEKREPORT