Ποιος ήταν ο Τόφαλος και ποια η Φακλάνα;

Οι δυο λέξεις έχουν καταστεί αρνητικής σημασίας στις μέρες κι άλλο τόσο εξαιρετικά δημοφιλής.

Πως προήλθαν όμως και γιατί τις χρησιμοποιούμε σήμερα με την έννοια που έχουν;

Φακλάνα

Τα λεξικά εμφανίζουν την λέξη μη ετυμολογημένη. Θεωρείται με άλλα λόγια που διαμορφώθηκε στην καθομιλούμενη χωρίς να έχεις τις ρίζες της σε προϋπάρχουσες.

Εντούτοις ο όρος δεν είναι και αμάρτυρος. Απαντάται σε μια παραλλαγή ενός γνωστού, ανώνυμου, βωμολοχικού έργου του 14ου– 15ου αιώνα, στον Σπανό:

«Ημείς, ο τε παπά- Φιλίσκος από τους Φιλίππους έτι δε και η κυρά

Κουμμερτικίνα ή Κατσικοπορδού από την Ασφάμιαν, παπαδία του,

Παραδίδομεν εις τον γαμβρόν ημών κυρ Λέοντα τον Κατσαρέλην από την

Πέργαμον την γνήσιαν ημών και φίλτ΄την θυγατέρα ονόματι Φακλάνα»

Φακλάνα λοιπόν, ήταν το λογοτεχνικό όνομα μιας βδελυρής ηρωίδας στο λαϊκό βωμολοχικό ανάγνωσμα. Με το πέρασμα του χρόνου, φακλάνα, μετατράπηκε μετωνυμικός, από κατασκευασμένο κύριο όνομα σε ουσιαστικό πανελλήνιας χρήσης για τον χαρακτηρισμό μιας γριάς πόρνης ή μιας χοντρής ή χυδαίας γυναίκας.

Τόφαλος

Ο Τόφαλος είναι επίσης όνομα, υπαρκτό αυτή τη φορά και όχι επινοημένο. Ο Δημήτριος Τόφαλος ήταν γνωστός αρσιβαρίστας των αρχών του 20ουαιώνα.

Φυλλάδιο My market | Έως 09/09
My market
Μαξιλάρι κόκκυγα για πολύωρο άνετο κάθισμα. Θα το λατρέψεις
Μαξιλάρι Κόκκυγα
Σε ηλικία 16 ετών ο Δημήτρης Τόφαλος ζύγιζε ήδη 102 κιλά, μια σωματική διάπλαση που προκαλούσε εντύπωση. Τότε άρχισε να πηγαίνει στο γυμναστήριο της Γυμναστικής Εταιρίας Πατρών. Το πρώτο που του έκανε εντύπωση όταν μπήκε στο στίβο ήταν ο αείμνηστος πρωταθλητής Στέφανος Χριστόπουλος, ο οποίος σήκωνε 94 κιλά.

Ο μικρός σκέφτηκε «είναι δυνατόν, να σηκώνει με τόση ευκολία, τόσα βάρη;». Τότε ένας γυμναστής τον προκάλεσε και του λέει, «εμπρός προσπάθησε και να σηκώσεις αυτά τα βάρη». Η αυτοπεποίθηση του τον ώθησε στο να πιάσει την μπάρα και να την σηκώσει χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Τρεις μήνες αργότερα στο Στάδιο της Πάτρας, διεξάγονταν οι Α’ Πανελλήνιοι αγώνες του 1901.

Οι ξύλινες τότε κερκίδες ήταν γεμάτες από κόσμο. Ο Δημήτρης Τόφαλος έλαβε μέρος στο αγώνισμα της άρσεως βαρών, όπου ήρθε δεύτερος, καταρρίπτοντας το ρεκόρ της Ολυμπιάδος.

Στην Αμερική ολοκλήρωσε τη σταδιοδρομία του, κατακτώντας 251 έπαθλα.

Ενδεικτικός είναι ο μνημειώδης αγώνας με τον παγκόσμιο πρωταθλητή Φρανκ Γκοτζ, όταν ο αντίπαλος του του έσπασε το χέρι και ο Τόφαλος παρόλο που σφάδαζε από τους πόνους, δεν εγκατέλειψε τον αγώνα.

Στην Αμερική γνώρισε τον Χρήστο Θεοφίλου από το Κουτσοπόδι του Άργους. Ήταν βοηθός σερβιτόρου σε ένα ρεστοράν του Αγίου Φραγκίσκου στην Καλιφόρνια.

Ο Δημήτρης Τόφαλος έγινε προπονητής και μάνατζέρ του. Ο Χρήστος Θεοφίλου ξεκίνησε ως ερασιτέχνης παλαιστής και πέρασε στην ιστορία ως ο σιδερένιος Τζιμ Λόντος.

Έγινε ταχύτατα γνωστός για το λεγόμενο «αεροπλανικό του κόλπο», με το οποίο εξουδετέρωνε τους αντιπάλους του.

«Πιστεύω και το πιστεύει και ο ίδιος, πως χάρις σε μένα κέρδισε την αδαμαντοκόλλητη ζώνη του πρωτοπαλαιστού του κόσμου», αναφέρει στην αυτοβιογραφία ο ίδιος ο Δημήτρης Τόφαλος.