Η ελληνική κτηνοτροφία βρίσκεται σε οριακό σημείο. Η ευλογιά των προβάτων, που εξαπλώνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς, έχει οδηγήσει τις αρχές να εξετάζουν ακόμη και το ενδεχόμενο «lockdown» στη διακίνηση ζώων και προϊόντων, μέτρο που – εάν εφαρμοστεί – μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές συνέπειες σε ολόκληρη την αγροδιατροφική αλυσίδα: από τα κοπάδια και τα τυροκομεία μέχρι τις εξαγωγές και το εθνικό εισόδημα.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που μίλησαν στο tilegrafimanews.gr, οι υπηρεσίες του υπουργείου αξιολογούν καθημερινά την κατάσταση και δεν αποκλείουν πλέον το σενάριο περιοριστικών μέτρων, εφόσον η νόσος δεν τεθεί υπό έλεγχο.
Στο τραπέζι βρίσκεται ακόμη και το δραστικότερο από αυτά – η προσωρινή απαγόρευση μετακινήσεων αιγοπροβάτων, κάτι που είχε να εφαρμοστεί στην Ελλάδα από τις μεγάλες επιζωοτίες του 2007.
«Καμπανάκι» για την παραγωγή – Ένα lockdown θα γονάτιζε τον κλάδο
Η προοπτική ενός lockdown τρομάζει τους κτηνοτρόφους. Δεν αφορά μόνο τον περιορισμό των ζώων, αλλά και την οικονομική καταστροφή που θα επιφέρει. «Δεν είναι μόνο τα ζώα που χάνουμε. Είναι και το γάλα που δεν θα φτάσει στα τυροκομεία, το κρέας που δεν θα βγει στην αγορά, τα έσοδα που δεν θα εισπράξουμε. Είναι η ίδια μας η ζωή που απειλείται», λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας.
Η ζημιά θα είναι τεράστια. Η παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος στη χώρα ξεπερνά τους 580.000 τόνους ετησίως, ενώ οι εξαγωγές φέτας και λοιπών ΠΟΠ προϊόντων αποφέρουν πάνω από 460 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Η διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας, ακόμη και για λίγες εβδομάδες, θα είχε ντόμινο επιπτώσεων στη μεταποίηση, στο εμπόριο και στην απασχόληση σε ολόκληρες περιφέρειες της χώρας.
Σε εξέλιξη το σχέδιο δράσης – Ελέγχοι, απολυμάνσεις και θανατώσεις
Από τις 22 Σεπτεμβρίου βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή ένα 10ήμερο σχέδιο δράσης που περιλαμβάνει ενισχυμένους ελέγχους σε στάβλους και εκτροφές, καθημερινή παρουσία κτηνιάτρων της περιφέρειας και του ΥΠΑΑΤ στο πεδίο, καθώς και ενημερωτικές επισκέψεις για την τήρηση αυστηρών μέτρων βιοασφάλειας.
Σημαντικό στοιχείο του σχεδίου είναι η λειτουργία σταθμών απολύμανσης στις βασικές οδικές αρτηρίες, όπου ειδικά συνεργεία πραγματοποιούν απολυμάνσεις σε οχήματα μεταφοράς ζώντων ζώων, γάλακτος και ζωοτροφών. Εκδίδεται υποχρεωτική βεβαίωση απολύμανσης, χωρίς την οποία η κυκλοφορία δεν επιτρέπεται.
Την ίδια ώρα, οι κτηνιατρικές υπηρεσίες παραμένουν σε κατάσταση συναγερμού. Εκτός από την ανίχνευση νέων κρουσμάτων, βρίσκονται σε ετοιμότητα για μαζικές θανατώσεις κοπαδιών εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο για τον περιορισμό της νόσου. Οι απώλειες έχουν ήδη ξεπεράσει κάθε πρόβλεψη: σύμφωνα με τα στοιχεία των αρχών, έχουν θανατωθεί περισσότερα από 275.000 ζώα, ενώ οι εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων ανεβάζουν τον αριθμό κοντά στις 300.000.
Θεσσαλία στο «κόκκινο» – Πάνω από 145.000 ζώα χαμένα
Οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται στη Θεσσαλία, την καρδιά της ελληνικής αιγοπροβατοτροφίας και βασικό πυλώνα των εξαγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων. Εκεί, διαδοχικές επιζωοτίες – πανώλη και ευλογιά – έχουν οδηγήσει στη θανάτωση πάνω από 145.000 ζώων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Περιφέρειας.
Πλήγμα έχουν δεχθεί και άλλες περιοχές όπως η Αχαΐα, η Μαγνησία και τα Τρίκαλα, ενώ «καθαρές» δείχνουν προς το παρόν να παραμένουν η Ήπειρος, η Κρήτη και η Δυτική Μακεδονία. Ωστόσο, η γεωγραφική διασπορά της νόσου δείχνει ότι ο κίνδυνος επέκτασης είναι υπαρκτός και ότι τα επόμενα βήματα θα καθορίσουν την πορεία της κρίσης.
«Μονόδρομος οι εμβολιασμοί», λένε οι κτηνοτρόφοι
Σε κοινή τους συνέντευξη, η Συντονιστική Επιτροπή Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας και ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) ζήτησαν να σταματήσουν οι θανατώσεις και να ξεκινήσει άμεσα πρόγραμμα εμβολιασμού των κοπαδιών, χαρακτηρίζοντάς το «τη μοναδική ρεαλιστική λύση» για την αναχαίτιση της εξάπλωσης.
«Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να βλέπουμε τα ζώα μας να θανατώνονται κατά χιλιάδες. Χρειαζόμαστε εμβόλια τώρα», δήλωσαν οι εκπρόσωποι των οργανώσεων, υπογραμμίζοντας ότι ήδη 1.200 εκμεταλλεύσεις έχουν πληγεί και ότι οι απώλειες αντιστοιχούν περίπου στο 10% του εθνικού κοπαδιού αιγοπροβάτων.
Ζήτησαν επίσης από το ΥΠΑΑΤ να δώσει επίσημες απαντήσεις για το αν και πώς επηρεάζει ο εμβολιασμός την εμπορία γαλακτοκομικών προϊόντων και να παρουσιάσει επιστημονικά δεδομέναπου να δικαιολογούν τη διστακτικότητα απέναντι στο μέτρο.
Επιφυλακτικό το ΥΠΑΑΤ – «Προτεραιότητα η πρόληψη»
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, εμφανίζεται ιδιαίτερα επιφυλακτικός. Σε δηλώσεις του μετά τη συμμετοχή του στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόνισε ότι οι αποφάσεις πρέπει να στηρίζονται σε πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση και ότι το βάρος πρέπει να δοθεί στην πρόληψη και στην ενίσχυση της επιτήρησης.
«Το εμβόλιο δεν αποτελεί προς το παρόν την ενδεδειγμένη λύση. Προτεραιότητά μας είναι να αποτρέψουμε την περαιτέρω εξάπλωση και να θωρακίσουμε την παραγωγή», ανέφερε ο κ. Τσιάρας, προσθέτοντας ότι απαιτείται αυστηρή εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας.
Αντιδράσεις από τη βιομηχανία – «Θα καταστραφούν οι εξαγωγές»
Στον αντίποδα των αιτημάτων των κτηνοτρόφων, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ) εκφράζει την κάθετη διαφωνία του με την προοπτική εμβολιασμού, προειδοποιώντας για καταστροφικές συνέπειες στις εξαγωγές.
«Ο εμβολιασμός δεν έχει εφαρμοστεί σε καμία χώρα της ΕΕ για την εξάλειψη της ευλογιάς. Θα προκαλέσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα θα λύσει», τονίζει ο ΣΕΒΓΑΠ, επισημαίνοντας ότι:
• Τα εμβόλια δεν εξαλείφουν πλήρως τον ιό, μειώνουν μόνο εν μέρει τον κίνδυνο.
• Υπάρχει κίνδυνος «συγκαλυμμένων μολύνσεων», δηλαδή ζώα εμβολιασμένα αλλά μολυσμένα να συνεχίσουν να μεταδίδουν τη νόσο.
• Σε περίπτωση εμφάνισης κρούσματος σε εμβολιασμένο κοπάδι, το πρωτόκολλο βιοασφάλειας επιβάλλει τη θανάτωση όλων των ζώων.
• Πολλές χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Κίνα και η Ιαπωνία απαγορεύουν εισαγωγές γαλακτοκομικών από χώρες που έχουν εμβολιάσει τα κοπάδια τους, κάτι που θα έπληττε σοβαρά τις εξαγωγές φέτας.
Τι σημαίνει πρακτικά για τον κτηνοτρόφο
Για τους ανθρώπους της υπαίθρου, η κρίση δεν είναι θεωρητική – είναι καθημερινότητα. Οι μαζικές θανατώσεις έχουν ήδη προκαλέσει τεράστια απώλεια εισοδήματος, ενώ τα έξοδα για ζωοτροφές και καύσιμα αυξάνονται. Οι κτηνοτρόφοι δεν χάνουν απλώς ζώα· χάνουν γενετικό υλικό, επενδύσεις ετών και προοπτικές για το μέλλον.
Η ανασφάλεια είναι διάχυτη: αν επιβληθεί lockdown, θα παγώσουν οι μετακινήσεις και θα σταματήσει η διάθεση προϊόντων. Αν επιλεγεί ο εμβολιασμός, ελλοχεύει ο κίνδυνος εμπορικού αποκλεισμού. Αν συνεχιστούν οι θανατώσεις, το κοπάδι θα συρρικνωθεί σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Ανάγκη για εθνική στρατηγική και ευρωπαϊκή στήριξη
Η κρίση της ευλογιάς στα πρόβατα ξεπερνά τα στενά όρια της κτηνοτροφίας. Αγγίζει την εθνική οικονομία, την επισιτιστική ασφάλεια, την περιφερειακή ανάπτυξη και την εξαγωγική στρατηγική της χώρας. Το δίλημμα «θανατώσεις ή εμβολιασμοί» δεν είναι απλώς τεχνικό· είναι βαθιά πολιτικό και οικονομικό.
Η κυβέρνηση καλείται να παρουσιάσει συνολικό σχέδιο αντιμετώπισης, με επιστημονικά δεδομένα, σαφή χρονοδιαγράμματα και ουσιαστική στήριξη των πληγέντων. Παράλληλα, είναι αναγκαία η ενεργοποίηση των μηχανισμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για οικονομική ενίσχυση και η διαπραγμάτευση με τρίτες χώρες ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις στις εξαγωγές.
Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι μόνο η επιβίωση ενός κλάδου. Είναι η ανθεκτικότητα της ελληνικής αγροδιατροφής απέναντι στις επιζωοτίες και η δυνατότητά της να σταθεί ανταγωνιστική σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.
Ειδήσεις Σήμερα:
Ακολουθήστε το LimnosReport.gr - στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Λήμνο το Βόρειο Αιγαίο, όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
