Μαρούλα ή Ελευθερία η αντιστασιακή!

Εδώ και δεκαετίες δεν είναι λίγοι εκείνοι που στέκουν με θαυμασμό και φωτογραφίζουν το άγαλμα της Μαρούλας, που στέκει όρθια ατενίζοντας τον κόλπο του Μπουρνιά στην Λήμνο, κρατώντας το σπαθί της ελευθερίας.

Όλοι σχεδόν την συνδέουν με την ιστορική Μαρούλα, της οποίας την ιστορία μπορούν να πληροφορηθούν από πολλές πηγές αλλά και ιστορικούς ερευνητές της Λήμνου.

Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν την πραγματική ιστορία δημιουργίας του αγάλματος. Μετά την ίσως πιο επιτυχημένη διδακτική ιστορία του αγάλματος του Φειδία, είπα να μοιραστώ και αυτή που όμως δεν βασίζεται σε καταγεγραμμένα στοιχεία μιας και έχουν φτάσει σε εμένα μέσα από αναφορές του ίδιου του Ιπποκράτη Σαβούρα, δημιουργού του αγάλματος, αλλά και του πατέρα μου.

Ο Ιπποκράτης Σαβούρας, πριν την βίαιη κατάληψη της εξουσίας από τους συνταγματάρχες, υπηρετούσε ως κτηνίατρος στην Βασιλική αυλή στο Τατόι. Ήταν εκείνος που φρόντισε το ζωικό βασίλειο μετά την αυτοεξορία της Βασιλικής οικογένειας, με συνδρομή του τότε Βασιλέα Κωνσταντίνου.

Σε μια επίσκεψη του στο εξωτερικό ανέφερε στον Κωνσταντίνο Γκλύξμπουργκ ότι σκόπευε να αναπτύξει αντιδικτατορικό αγώνα.

Έτσι κατά την οδική του επιστροφή από την Ιταλία, προμηθεύτηκε τα πρώτα όπλα και χειροβομβίδες, με την βοήθεια πρώην συμφοιτητών του, καθώς είχε σπουδάσει εκεί.

Με την περιπετειώδη άφιξη του στην Ελλάδα, δεν είχε που να κρύψει το πολεμικό υλικό.

Τότε του γεννήθηκε η ιδέα να φτιάξει ένα ιδιαίτερα μεγάλο  άγαλμα, αυτό της Μαρούλας που βρίσκεται σήμερα στο ψαροχώρι, Κότσινας της Λήμνου. Το άγαλμα είναι από μπρούτζο, ένα κράμα από 88% χαλκό και 12% κασσίτερο.

Ο λόγος που έπρεπε να είναι από αυτό το υλικό ήταν γιατί έπρεπε να μπορεί να δικαιολογεί την παρουσία των ρολών χαλκού στο υπόγειο του κτηνιατρείου του. Ο χαλκός αυτός ήταν η από απόσταση σύνδεση του πυροδοτικού μηχανισμού με την  αυτοσχέδια βόμβα και έπρεπε να είναι άνω των 50 μέτρων, λόγο της μεγάλης εκρηκτικής ισχύς που διέθεταν.

Λεπτομέρειες της δράσης του στρατηγού Ακρίτα – το αντιστασιακό του όνομα – μπορεί κάποιος να βρει στις αυτοβιογραφίες του.

Σύντομα τα πόδια αλλά και μέρος της φουστανέλας του χοντρού και άκομψου για τον λόγο αυτό αγάλματος, έγινε η αποθήκη του επαναστατικού οπλοστασίου.  Ένα οπλοστάσιο που δεν παρέδωσε, ούτε με την επαναφορά της Δημοκρατίας, κάτι που στάθηκε εμπόδιο στην περαιτέρω πολιτική πορεία του αλλά και η μεγάλη διένεξη, που οδήγησε στην διαγραφή του, από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Όσο μεγάλωνε ο κορμός του αγάλματος, τόσο γέμιζε εσωτερικά με όπλα και οβίδες. Στο σημείο που βρισκόταν το χτίσιμο του αγάλματος, ήταν εύκολο να τοποθετηθεί μια πλάκα με απλή ηλεκτροκόληση, που να δίνει την ψευδή εντύπωση ότι το άγαλμα ήταν μασίφ, ενώ στην ουσία ήταν παραγεμισμένο πέρα από το υλικό και με τσουβάλια, ώστε να μην κάνει θόρυβο σε περίπτωση έλεγχου. Ενός ελέγχου που γινόταν τακτικά.

Το άγαλμα όμως δεν έλεγε να τελειώσει με την προσθήκη του κεφαλιού με το σπαθί, με το μισό μόνο χέρι να έχει ολοκληρωθεί.

Στις επίμονες ερωτήσεις του αστυνόμου, «Γιατί βρε Ιπποκράτη δεν τελειώνεις το άγαλμα να το πάμε στην ιδιαίτερη σου πατρίδα, να το στολίσουμε με τιμές;”, ο Στρατηγός Ακρίτας, απαντούσε γελώντας, “ Το έφτιαξα λίγο μεγαλύτερο και δεν μπορώ να το τελειώσω μέσα στο υπόγειο γιατί έπιασε ταβάνι. Πρέπει να γκρεμίσω τον τοίχο και με την βοήθεια φίλων να το βγάλω έξω να το τελειώσω, αλλά τώρα δεν ευκαιρώ με τόση δουλειά στο κτηνιατρείο”.

O Ιπποκράτης Σαβούρας συνελήφθηκε, αλλά χωρίς αυτό που έκρυβε στα σωθικά της η Μαρούλα και έτσι γλύτωσε την θανατική καταδίκη.

Με την απελευθέρωση του, ολοκλήρωσε το τεραστίων διαστάσεων άγαλμα και το δώρισε την ιδιαίτερη του πατρίδα.

Την ιστορία αυτή μπορεί εύκολα να την διακρίνει κάποιος γνώστης, από τις «κακοτεχνίες», του αγάλματος. Σκοπός του δημιουργού-δωρητή ήταν να τοποθετηθεί το άγαλμα, στην άκρη του Κάστρου της πόλης στην Μύρινα και να κοιτάει προς το Άγιον Όρος, σημειώνοντας έτσι έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, πίστης στην Ελευθερία, όπως ήταν και το αρχικό όνομα του αγάλματος.

Οι τοπικοί φορείς όμως αποφάσισαν να τοποθετηθεί στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας με ορίζοντα τον κόλπο του Μπουρνιά, όπου βρίσκεται σήμερα.

Ο αγώνας για την ελευθερία ποτέ δεν είχε χρώμα και κομματική ταυτότητα. Είχε και έχει χρώμα αγάπης για την πατρίδα άσχετα από τον τρόπο που επιλέγει κανείς είτε να την αποκτήσει, είτε να την προασπίσει.

Αφιερωμένο στον αγωνιστή της Ιατρό Ιπποκράτη Σαβούρα.

Πάνος Τσινόπουλος

Σύμβουλος επικοινωνίας του Μάρκετινγκ.