ΗΠΑ και Ουκρανία υπέγραψαν συμφωνία για τα ορυκτά και δημιουργούν ταμείο επενδύσεων για την ανοικοδόμηση

Μετά από καθυστέρηση δύο μηνών και παρατεταμένες διαπραγματεύσεις, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία κατέληξαν σε αυτή την εξαιρετικά σημαντική – από πολλές πλευρές – συμφωνία για τα ορυκτά, αλλά και στη συγκρότηση ενός κοινού ταμείου επενδύσεων για την ανοικοδόμηση της χώρας, που βρίσκεται σε πόλεμο με τη Μόσχα, μετά τη ρωσική εισβολή του Φεβρουαρίου του 2022.

Όπως ανακοίνωσε τα ξημερώματα της Πέμπτης 1η Μαΐου (ώρα Ελλάδας), το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών, η συμφωνία αφορά, κυρίως, σπάνια μέταλλα και ορυκτά, τα οποία θεωρούνται στρατηγικής σημασίας. Για την Ουκρανία, η εξέλιξη αυτή είναι κρίσιμη, καθώς ενδέχεται να συνδέεται με τη διασφάλιση μελλοντικής στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, είχε ήδη από τον Φεβρουάριο εκφράσει την πρόθεσή του να αποκτήσει πρόσβαση στις ουκρανικές σπάνιες γαίες, αναφέροντάς τα ως «αντάλλαγμα» για τα δισεκατομμύρια δολάρια βοήθειας που έχει ήδη παράσχει η Ουάσινγκτον στο Κίεβο.

Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις είχαν «παγώσει» μετά από μία έντονη συνάντηση στον Λευκό Οίκο μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, γεγονός που δυσχέρανε σημαντικά την επίτευξη συμφωνίας.

Ο Πρόεδρος Τραμπ είχε αρχικά απαιτήσει πρόσβαση στα ουκρανικά κοιτάσματα ως αποζημίωση για τη στρατιωτική βοήθεια δισεκατομμυρίων δολαρίων που δόθηκε από την Κυβέρνηση Μπάιντεν μετά τη ρωσική εισβολή το 2022. Αν και η Ουκρανία δίστασε στην αρχή, αποδέχθηκε τελικά τη συμφωνία, με αντάλλαγμα μακροπρόθεσμες επενδύσεις.

Κατά την υπογραφή της συμφωνίας, ο Αμερικανός Υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ τόνισε πως η συμφωνία αποδεικνύει τη δέσμευση και των δύο χωρών για «διαρκή ειρήνη και ευημερία» στην Ουκρανία. Ο ίδιος σημείωσε πως «κανένα κράτος ή άτομο που συνέβαλε στον ρωσικό πολεμικό μηχανισμό δεν θα επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».

Ο Τραμπ πρόσθεσε πως «η αμερικανική παρουσία στο έδαφος θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για επιβλαβείς παράγοντες», ενώ ο Υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο προειδοποίησε πως οι ΗΠΑ ενδέχεται να αποσυρθούν πλήρως από την προσπάθεια διαμεσολάβησης αν δεν υπάρξουν απτά βήματα για ειρηνική λύση.

Τι προβλέπει η συμφωνία

Σύμφωνα με τον Ουκρανό Πρωθυπουργό, Ντένις Σμιχάλ, η αμερικανο-ουκρανική συμφωνία διασφαλίζει:

– Δημιουργία Ταμείου Ανοικοδόμησης, με ίση εκπροσώπηση (50-50) ΗΠΑ και Ουκρανίας.

– Καμία αποπληρωμή χρέους για την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια από το 2022.

– Επανεπένδυση όλων των κερδών του ταμείου αποκλειστικά στην Ουκρανία.

– Διατήρηση της πλήρους εθνικής κυριαρχίας στους φυσικούς πόρους και την υποδομή της χώρας.

Η συμφωνία έρχεται σε μία ιδιαίτερα τεταμένη συγκυρία, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει τερματισμό της πολεμικής σύγκρουσης μέσω εδαφικών συμβιβασμών, πρόταση που απορρίπτεται ρητά από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ειδικά όσον αφορά την επισημοποίηση παραχώρησης της – υπό ρωσική κατοχή από το 2014 – Κριμαίας στη Μόσχα.