Online αγορές και δικαιώματα καταναλωτών!

*Γράφει η Σοφία Γεωργιάδη – Χαριτάκη

Online αγορές και δικαιώματα καταναλωτών

Η πανδημία Covid- 19 έφερε στο προσκήνιο για ακόμα μία φορά την δημοφιλία του ηλεκτρονικού εμπορίου. Καθ’όλη τη διάρκεια του lockdown αλλά και μετά την άρση των μέτρων, οι καταναλωτές προσφεύγουν σε αγορές μέσω online  καταστημάτων αλλά και μέσω social media προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τη φυσική τους παρουσία στα καταστήματα. Κάθε αγορά όμως κρύβει και κινδύνους και οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, βάσει τόσο του Εθνικού όσο και του Ευρωπαϊκού δικαίου,  ώστε να γίνονται οι αγορές με τρόπο ασφαλή.

Όταν αγοράζετε προϊόντα και υπηρεσίες σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ, έχετε τα ίδια δικαιώματα καταναλωτή όσον αφορά:

1. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΜΠΟΡΟ

Ο έμπορος πρέπει να σας παρέχει σαφείς, ακριβείς και κατανοητές πληροφορίες για το συγκεκριμένο προϊόν ή υπηρεσία, προτού προβείτε στη σχετική αγορά και ειδικότερα να υπάρχει απόλυτη διαφάνεια κυρίως ως προς: τα κύρια χαρακτηριστικά του προϊόντος, τη συνολική τιμή, περιλαμβανομένων όλων των φόρων και επιβαρύνσεων, τα (ενδεχόμενα) έξοδα αποστολής ,τον τρόπο πληρωμής, αποστολής ή εκτέλεσης της παραγγελίας, τη ταυτότητα του εμπόρου, η διεύθυνση και ο αριθμός τηλεφώνου του.

Ειδικότερα, αν κάνετε αγορές μέσω διαδικτύου, πρέπει να σας παρέχονται και οι εξής, πιο λεπτομερείς, πληροφορίες πριν από την αγορά: η ηλεκτρονική διεύθυνση του εμπόρου, οι τυχόν περιορισμοί αποστολής σε ορισμένες χώρες, το δικαίωμα ακύρωσης της παραγγελίας σας εντός 14 ημερών,  ο αριθμός εμπορικού μητρώου του εμπόρου κ.λ.π. Αυτό έχει μεγάλη σημασία ιδιαίτερα για τις αγορές που γίνονται μέσω ορισμένων λογαριασμών social media, χωρίς να μπορεί να διαπιστωθεί η ταυτότητα του εμπόρου και αν είναι νόμιμη επιχείρηση.

2. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΧΡΕΩΣΕΙΣ

Αν αγοράσατε κάτι εκτός φυσικού καταστήματος (π.χ. μέσω διαδικτύου, τηλεφώνου, καταλόγου πωλήσεων), πρέπει να λάβετε γραπτή επιβεβαίωση της συναλλαγής σας.  Οι έμποροι στην ΕΕ δεν έχουν δικαίωμα να σας χρεώνουν επιπλέον για τη χρήση της πιστωτικής ή χρεωστικής σας κάρτας. Οι μόνες εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα είναι οι κάρτες American Express/Diners Club.

3. ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΩΝ

Αν δεν παραλάβετε αμέσως τα εμπορεύματα που αγοράσατε, ή αν έχετε ζητήσει την παράδοσή τους στο σπίτι σας, ο έμπορος πρέπει να σας τα παραδώσει εντός 30 ημερών – εκτός αν έχετε συμφωνήσει διαφορετική ημερομηνία παράδοσης.

Πρέπει να δώσετε ρητή συγκατάθεση για τυχόν επιπλέον χρεώσεις, για παράδειγμα, αν ο έμπορος προτείνει αποστολή εξπρές ή συσκευασία δώρου.  Ο έμπορος φέρει την ευθύνη για οποιαδήποτε φθορά προκληθεί στο εμπόρευμα από τη στιγμή της αποστολής του μέχρις ότου το παραλάβετε. Συνεπώς, αν κατά την παραλαβή των εμπορευμάτων που παραγγείλατε διαπιστώσετε ότι αυτά είναι ελαττωματικά ή δεν λειτουργούν όπως θα έπρεπε, δικαιούστε να ζητήσετε την επιδιόρθωση ή την αντικατάστασή τους, ή, όταν αυτό δεν είναι δυνατό, μπορείτε να ζητήσετε έκπτωση ή επιστροφή των χρημάτων σας.

Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, εάν τα προϊόντα που αγοράσατε αποδειχτούν ελαττωματικά ή δεν ανταποκρίνονται στα διαφημιζόμενα χαρακτηριστικά ο έμπορος οφείλει να τα επισκευάσει, να τα αντικαταστήσει, να μειώσει την τιμή ή να σας επιστρέψει τα χρήματά σας.

Αν αγοράσατε προϊόν ή υπηρεσία στο διαδίκτυο ή εκτός καταστήματος (τηλεφωνικά, με ταχυδρομική παραγγελία, ή από πωλητή κατ΄οίκον), έχετε επίσης το δικαίωμα ακύρωσης της αγοράς και επιστροφής των χρημάτων σας εντός 14 ημερών, για οποιοδήποτε λόγο και χωρίς καμία δικαιολογία, ακόμη κι αν απλώς αλλάξατε γνώμη. Η 14ήμερη περίοδος υπαναχώρησης δεν ισχύει για όλες τις αγορές. Μερικές από τις εξαιρέσεις είναι τα αεροπορικά και σιδηροδρομικά εισιτήρια, εισιτήρια συναυλιών, κρατήσεις ξενοδοχείων, κρατήσεις για ενοικίαση αυτοκινήτου και υπηρεσίες εστίασης για συγκεκριμένες ημερομηνίες, τρόφιμα και ποτά που σας διανέμονται τακτικά ή προϊόντα που κατασκευάζονται κατά παραγγελία ή είναι σαφώς εξατομικευμένα – π.χ. κοστούμι ραμμένο στα μέτρα σας.

Ως προς τις επιστροφές χρημάτων, ο έμπορος οφείλει να σας επιστρέψει τα χρήματα εντός 14 ημερών από την παραλαβή της αίτησης ακύρωσης. Ωστόσο, μπορεί να καθυστερήσει να σας επιστρέψει τα χρήματα εάν δεν λάβει τα προϊόντα ή απόδειξη για την επιστροφή τους.

4. ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Σε εθνικό επίπεδο ο Συνήγορος του Καταναλωτή είναι η αρμόδια αρχή να εξετάζει καταγγελίες καταναλωτών που σχετίζονται με ηλεκτρονικό εμπόριο. Αναφορά μπορεί να υποβάλλει κάθε Καταναλωτής (έτσι όπως ορίζεται η έννοια του καταναλωτή στο ν.2251/1994 όπως ισχύει) ο οποίος θέλει να καταγγείλει μία βλαπτική γι’ αυτόν πράξη ή παράλειψη που συνιστά καταναλωτική διαφορά. Σε κάθε περίπτωση ο καταναλωτής διατηρεί όλα τα δικαιώματά του για προσφυγή στη Δικαιοσύνη, ώστε να διεκδικήσει αποζημίωση για οποιαδήποτε βλάβη υπέστη.

Η Σοφία Γεωργιάδη- Χαριτάκη, είναι Δικηγόρος στη Λήμνο, με εξειδίκευση στο Εμπορικό Δίκαιο και στο Δίκαιο Πνευματικής Ιδιοκτησίας (L.L.M Commercial Law University of Bristol, Απόφοιτος Νομικής Σχολής Αθηνών)